۰۲۱-۵۴۱۰۳
رشد صادرات فولاد در سال جاری، نویدبخش رونق این صنعت راهبردی است. با این حال، بررسی دقیق‌تر آمارها نشان می‌دهد که این افزایش صادرات عمدتاً متوجه محصولات خام و با ارزش افزوده پایین بوده و سهم صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا در آن ناچیز است. این موضوع، چالشی جدی برای تحقق اهداف بلندمدت صنعت فولاد کشور و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی فولاد محسوب می‌شود...
رشد چشمگیر صادرات فولاد در سال جاری، نویدبخش رونق این صنعت راهبردی است. با این حال، بررسی دقیق‌تر آمارها نشان می‌دهد که این افزایش صادرات عمدتاً متوجه محصولات خام و با ارزش افزوده پایین بوده و سهم صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا در آن ناچیز است.
ایران در سال گذشته با تولید 16.7 میلیون تن فولاد خام، سهم 1 درصدی از تولید جهانی را به خود اختصاص داده بود. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تولید فولاد کشور در سال جاری به بیش از 18 میلیون تن برسد.
نکته قابل توجه این است که برای نخستین بار در تاریخ تجارت خارجی ایران، تراز تجاری فولاد کشور با مثبت شدن مواجه شده و صادرات از واردات پیشی گرفته است. در 9 ماه ابتدایی سال جاری، 4.6 میلیون تن محصولات فولادی به ارزش 2.2 میلیارد دلار صادر شده، در حالی که واردات این محصولات 3.3 میلیون تن به ارزش 2.1 میلیارد دلار بوده است.
با وجود این آمار امیدوارکننده، اما سهم صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا در این رشد چشمگیر ناچیز بوده است. عمده افزایش صادرات مربوط به شمش، پودر فولاد و سایر اشکال ابتدایی فولاد خام و آلیاژهای آن است که کمترین فرآوری و ارزش افزوده را دارند.
در مقابل، شاهد کاهش 8 درصدی واردات فولاد از نظر وزنی و 16 درصدی از نظر قیمتی هستیم. با این حال، این کاهش عمدتاً در محصولات با ارزش افزوده پایین رخ داده و واردات آهن آلات و محصولات فولادی نهایی با 28 درصد افزایش روبرو بوده است.
اگرچه افزایش تولید و صادرات فولاد می‌تواند مزایای متعددی از جمله اشتغالزایی، رشد اقتصادی و ارزآوری برای کشور به همراه داشته باشد، اما تمرکز بر خام‌فروشی و عدم توجه به فرآوری و تولید محصولات نهایی، این مزایا را به طور کامل محقق نخواهد کرد.
بر اساس طرح جامع فولاد، تا سال 1404 باید ظرفیت تولید فولاد کشور از 18 میلیون تن فعلی به 55 میلیون تن برسد. در این راستا، صادرات فولاد باید به 15 میلیون تن در سال 1404 افزایش یابد.
چالش اصلی در این مسیر، ایجاد توازن در زنجیره تولید فولاد و جلوگیری از خام‌فروشی است. تکمیل زنجیره تولید صنعتی و استفاده از ظرفیت معادن و تولید بالای محصولات ابتدایی فولادی برای تولید محصولات نهایی، کلیدی‌ترین اقدام برای دستیابی به اهداف طرح جامع فولاد و خلق ارزش افزوده بیشتر در این صنعت راهبردی است.
در این راستا، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تکمیل زنجیره تولید صنعتی را به عنوان یکی از وظایف اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین کرده است. تحقق این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری هدفمند و حمایت از بخش‌های مختلف زنجیره تولید فولاد است.
ایران با دارا بودن ذخایر عظیم معدنی، نیروی متخصص و موقعیت جغرافیایی مناسب، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطب‌های تولید فولاد در جهان را دارد. تمرکز بر تولید محصولات نهایی و افزایش ارزش افزوده، گامی اساسی در جهت تحقق این هدف و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی فولاد خواهد بود.
انتشار مطالب این سایت با ذکر منبع و درج لینک آزاد است.
نظرات کاربران (0)