۰۲۱-۵۴۱۰۳
در مقایسه خودروهای داخلی و خارجی همواره روی تکنولوژی‌های پیشرفته، قدرت موتور و مسائلی از این دست تمرکز شده است، این بار در سایت آهن پرایس به سراغ یک تفاوت مهم دیگر بین ماشین‌های ایرانی و خارجی رفته‌ایم یعنی تفاوت ورق مصرفی برای ساخت خودروها را بررسی کرده‌ایم، کیفیت ورق خودروهای ایرانی و خارجی چقدر با هم تفاوت دارند و این تفاوت ناشی از چیست...
آهن پرایس: همیشه شنیده‌ایم خودروی خارجی بسیار با کیفیت‌تر از خودروهای داخلی مثل پراید است اما آیا تا حالا فکر کرده‌اید تفاوت کیفیت ورق خودروهای ایرانی و خارجی چقدر روی این مسئله تأثیر دارد؟ به نظر شما ورق خودروی پراید و تویوتا با هم تفاوت دارند یا تفاوت فقط در تکنولوژی ساخت این دو خودرو، موتور آن‌ها، صندلی‌ها و سیستم‌های کامپیوتری و چیزهای دیگر است؟
اگر اطلاعات خودرویی برای شما جذاب است یا تفاوت کیفیت ماشین خارجی و داخلی همیشه برایتان دغدغه بوده است، این مقاله را از دست ندهید تا ببینید ورق خودروهایی که در ایران ساخته می‌شوند با خودروهای خارجی چقدر متفاوت است.
استانداردهای خودروسازی
در کشورهای مختلف، مؤسساتی وجود دارند که کار آن‌ها تعیین استانداردها برای خودروسازی است. در کنار آن، سازمان‌های دیگری نیز وجود دارند که بر اجرای این استانداردها توسط خودروسازان نظارت می‌کنند.
مثلاً در ایالات متحده آمریکا، استانداردهای ایمنی وسایل نقلیه موتوری فدرال (FMVSS) از پیش، تعیین شده است و با نظارت سازمان‌های دولتی و استانداردسازی، در فرایندهای خودروسازی لازم‌الاجرا هستند. در کانادا نیز استانداردهای تعیین‌شده مشابهی به نام استانداردهای ایمنی وسایل نقلیه موتوری کانادا (CMVSS) وجود دارد که تمام سازندگان وسایل نقلیه موتوری باید آن را اجرا کنند.
گذشته از این، برخی از مؤسسات غیردولتی نیز برنامه‌هایی برای بررسی میزان ایمنی خودروها دارند که هم به خودروسازان کمک می‌کند تا کیفیت محصولات خود را بالاتر ببرند و هم راهنمای خوبی برای خریداران است تا راحت‌تر بتوانند یک خودروی ایمن بخرند. برای مثال برنامه ارزیابی خودروهای جدید اروپا (Euro NCAP) یکی از این مؤسسات است که خودروهای تولیدی جدید در اروپا را با انواع تست تصادف، بررسی می‌کند و نتایج را به‌طور عمومی منتشر می‌کند. در ایران نیز سازمان ملی استاندارد مسئول تعیین استانداردهای ایمنی و کیفی برای خودروسازان است و بر اجرای درست آن‌ها نظارت می‌کند.
یکی از این استانداردهایی که همواره در خودروسازی به آن توجه می‌شود و تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای در کیفیت خودروها دارد، نوع آهن استفاده‌شده در خودروها و کیفیت ورق فلزی به‌کار رفته در بدنه و شاسی آن‌هاست. در این مقاله درباره تفاوت کیفیت ورق خودروهای ایرانی و خارجی صحبت خواهیم کرد و بررسی می‌کنیم که این استانداردها بین ایران و دیگر کشورها چه تفاوت‌هایی دارد که در نهایت باعث می‌شود کیفیت خودروهای ایرانی و خارجی متفاوت باشد.
انواع آهن مصرفی در خودروهای داخلی
مهم‌ترین فلز استفاده‌شده در خودروها آهن و فولاد است که بین ۶۵ تا ۷۰ درصد از وزن خودرو را تشکیل می‌دهد. از بدنه فلزی گرفته تا شاسی، رینگ، اگزوز، موتور و دیگر بخش‌های یک خودرو همگی از آهن، فولاد و دیگر انواع آلیاژهای آهن ساخته می‌شوند. برخی از انواع محصولات آهنی که در خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- ورق آهنی:
بخش‌های اصلی خودرو با استفاده از رول ورق آهنی که به کارخانه‌ها وارد می‌شوند ساخته می‌شود. بدنه، درها و بخش‌های اصلی خودرو طبق نقشه‌های موجود از روی ورق‌ها برش خورده و جوشکاری می‌شوند و مرحله به مرحله پیش می‌رود تا در خط تولید، این ورق‌های خام شکل و شمایل خودرو پیدا می‌کند.
ورق استفاده‌شده در خط تولید خودروها معمولاً ورق سیاه و در بیشتر موارد ورق گالوانیزه است. بخش اصلی رویی بدنه خودرو از ورق‌های آهنی و فولادی ساخته شده است و بعد برای مقاوم‌سازی آن، از جوشکاری اتصالات فلزی استفاده شده است.
- فولاد ضد زنگ:
فولاد ضد زنگ مقاومت بالایی در برابر ضربه، فشار و دمای بالا دارد و در برابر فرایند اکسیداسیون آهن نیز مقاوم است، از این رو انتخاب مناسبی برای بخش‌هایی از خودرو است که در معرض ضربه و فشار هستند یا ممکن است به‌دلیل نزدیکی به بخش‌هایی از موتور یا سیستم اگزوز، دمای بالایی داشته باشند.
- تسمه فولادی:
یک محصول آهنی دیگر که در ساخت وسایل نقلیه ازجمله خودرو به کار گرفته می‌شود تسمه آهنی است. از تسمه های فولادی برای ساخت سیستم تعلیق در خودروها استفاده می‌شود.
- دیگر آلیاژهای آهنی:
غیر از این موارد از انواع آلیاژهای آهنی مثل ورق‌های آهنی با ترکیب کربن یا ورق ASTM A36 و ورق C1010 نیز در تولید خودرو استفاده می‌شود.
ورق خودروهای ایرانی از کجا تأمین می‌شود؟
خودروسازان داخلی ورق آهنی خوردهای خود را از کارخانه‌های آهن و فولاد داخل و خارج از کشور تهیه می‌کنند. «شرکت طراحی مهندسی و تأمین قطعات ایران‌خودرو» یک شرکت وابسته به ایران‌خودرو است که هدف آن تأمین قطعات لازم برای ساخت خودروهاست و طبق خبرهای اعلامی در وبسایت رسمی خود، با کارخانه فولاد مبارکه همکاری می‌کند. بخش قابل توجهی از ورق‌های آهنی مصرفی در ایران‌خودرو از محصولات شرکت فولاد مبارکه اصفهان تهیه می‌شود و این کارخانه تأمین‌کننده اصلی ورق مورد استفاده برای ایران‌خودرو است.
شرکت سایپا هم با شرکت «ورق خودرو چهارمحال و بختیاری» همکاری می‌کند و طبق اطلاعاتی که در خبرها منتشر شده است، این شرکت تأمین‌کننده ورق‌های گالوانیزه مورد نیاز برای خودروسازان داخلی است. ظاهراً تا پیش از این، خودروسازان ایرانی مجبور بودند برای تأمین ورق گالوانیزه از ورق‌های وارداتی استفاده کنند که عمدتاً از چین و کره جنوبی وارد می‌شده است.
در یک جمع‌بندی می‌توان گفت اکنون ورق مصرفی در ساخت خودروهای ایرانی در داخل کشور و عمدتاً در شرکت فولاد مبارکه اصفهان ساخته می‌شود.
کیفیت ورق خودروهای ایرانی
در این رابطه رئیس سازمان ملی استاندارد اعلام کرده است ضخامت استاندارد ورق خودرو باید ۰.۷ میلیمتر باشد؛ این به این معنی است که خودروسازان باید از ورق‌هایی با این قطر استفاده کنند. اما ابعاد و ضخامت ورق خودرو تنها یکی از چندین عامل تعیین‌کننده در کیفیت بدنه خودرو است و عوامل دیگری نیز در این امر دخالت دارند.
برای مثال، استفاده از ورق نورد گرم در خودروسازی در دنیا منسوخ شده است اما همچنان در خودروسازی داخلی از آن استفاده می‌شود. علاوه بر این، استحکام بدنه فولادی عامل دیگری است که فقط به ضخامت آهن مصرفی بستگی ندارد و به عوامل دیگری مثل آلیاژ و فرآیند تولید هم وابسته است.
طبق اطلاعاتی که یکی از مدیران شرکت فولاد مبارکه درباره ورق‌های مورد استفاده خودروسازان ایرانی داده بود، خودروسازان تمایلی به استفاده از ورق‌های باکیفیت‌تر ندارند. او همچنین توضیح داده بود که اگر خودروهای ایرانی می‌خواستند استانداردهای لازم برای صادرات را دریافت کنند، باید حتماً از ورق‌های گالوانیزه استفاده کنند اما ظاهراً بعضی از این خودروسازان همچنان از ورق سیاه در محصولات خود استفاده می‌کنند. توضیحی که اینجا بد نیست بدهیم این است که ورق گالوانیزه یک لایه ضد زنگ دارد که جلوی زنگ‌زدگی را می‌گیرد اما ورق سیاه این لایه را ندارد و طبیعتاً در معرض نور و گرما و رطوبت، خیلی سریع‌تر آسیب می‌بیند.
نکته دیگر استفاده از فولاد استحکام بالای پیشرفته (AHSS) است که اکنون در تمام خودروسازی‌های روز دنیا استفاده می‌شود و با اینکه استحکامش بیشتر است اما وزن کمتری دارد. این نوع فولاد کمتر در خودروهای داخلی استفاده می‌شود (اگر اصلاً استفاده شود!).
کیفیت ورق خودروهای خارجی چطور است؟
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه پیش‌تر در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود خودروسازان خارجی از ۳۰ نوع گرید فولادی در ساخت محصولات خود استفاده می‌کنند اما در ایران بین ۷ تا ۸ نوع گرید استفاده می‌شود و این باعث شده است ایمنی خودروهای داخلی کمتر شود.
به‌دلیل سخت‌گیری‌های بیشتر و استانداردهای مختلف درباره خودروهای خارجی، معمولاً کیفیت ورق خودروهای خارجی (اروپا، آمریکا و شرق آسیا) به اندازه قابل توجهی بیشتر از خودروهای داخلی است. به این نکته باید دقت کرد که در کشورهای اروپایی استانداردهای سختگیرانه‌ای برای استحکام خودرو، حفظ محیط زیست، ایمنی سرنشینان و عابران پیاده، مصرف بهینه انرژی و… وجود دارد. همین عامل باعث شده است، مهندسان طراحی و ساخت خودروها به نکات فراوانی در ساخت محصول نهایی توجه کنند.
در حال حاضر شرکت‌های خودروسازی بزرگ دنیا مثل هیوندای، فیات، بنز و تویوتا از فولاد استحکام بالای پیشرفته (AHSS) در محصولات خود استفاده می‌کنند.
طبق اطلاعاتی که انجمن جهانی فولاد در سایت خود منتشر کرده است، ورق آهنی با گریدهای Docol 600DH و Docol 800DH جزء محبوب‌ترین گریدهای استفاده‌شده در بهترین شرکت‌های خودروسازی جهان است. ویژگی مهم این نوع ورق آهن این است که با اینکه وزن خودرو را کاهش می‌دهد و باعث مصرف سوخت و سبکی خودرو می‌شود اما مقاومتش بیشتر از دیگر انواع ورق آهنی است و توان کششی آن بین ۵۹۰ تا ۱۷۰۰ مگاپاسکال است.
برای مثال، هیوندای مدعی است همواره از آهن و فولاد با توان کشش بالا (high-tensile steel) در خودروهایش استفاده می‌کند و تا ۲۹ درصد از بدنه خودروهایش را از این نوع ورق آهنی تشکیل می‌دهد. با توجه به اینکه شرکت فولاد هیوندای (Hyundai Steel) مسئول تهیه آهن و فولاد لازم برای این خودروساز است و خودش یکی از زیرمجموعه‌های شرکت بزرگ هیوندای‌موتور (Hyundai Motor Group) است، می‌توان پذیرفت طبیعی است کیفیت نهایی بدنه این خودروها بسیار بالا باشد. هیوندای i30 یکی از محصولات این شرکت است که در آن ۵۳.۵٪ از فولاد استحکام بالای استفاده شده است که نسبت به تولیدات پیشین این شرکت دو برابر شده است.
در مثال دیگر می‌توان به جیپ گرند چروکی و وانت پیکاپ‌های رم (Ram) اشاره کرد که از خودروهای قدرتمند و مستحکم آمریکایی هستند، این خودروها از ورق آهنی با گرید GI TRIP 690 استفاده می‌کنند که یک نوع آهن مستحکم با انعطاف‌پذیری بالا است. در همین راستا، حدود ۹۸ درصد از آهن استفاده‌شده در خودروی ۱۵۰۰ Ram تولید سال ۲۰۱۹، از ورق آهن استحکام بالا (AHSS) ساخته شده است که باعث شده است علاوه بر استحکام بیشتر، وزن این خودرو تا ۴۵ کیلوگرم کمتر شود.
همچنین می‌توان به شرکت عظیم‌الجثه تویوتا (Toyota) اشاره کرد که به‌عنوان یک تولیدکننده برتر و برند معتبر در صنعت خودروسازی، طبق اطلاعاتی که منتشر کرده است از گریدهای مختلف ورق آهن برای تولید محصولات خود استفاده می‌کند و علاوه بر اینکه در انتخاب ورق گالوانیزه بسیار دقیق عمل می‌کند، فرایند جوشکاری و چیدمانی که در خط تولید این خودروها انجام می‌شود کاملاً اتوماتیک است و عمدتاً با کمک ربات‌های هوشمند انجام می‌شود تا علاوه بر تسریع فرایند ساخت‌وساز، استحکام و ایمنی محصولاتش را نیز تقویت کند.
جمع‌بندی
در نهایت درباره تفاوت کیفیت ورق خودروهای ایرانی و خارجی می‌توان گفت ورق این خودروها از چند جهت با هم تفاوت دارند:
- ضخامت ورق آهنی مورد استفاده برای ساخت خودرو؛
- آلیاژ و ترکیب مواد به‌کاررفته در آن؛
- تنوع گرید ورق‌های مورد استفاده؛
- فناوری ساخت و جوش ورق‌ها در خط تولید خودرو؛
در یک جمع‌بندی کلی، می‌توان نتیجه گرفت کیفیت ورق خودروهای ایرانی و خارجی اگرچه آنقدر قابل توجه نیست که خودروهای داخلی را بلااستفاده بدانیم اما این تفاوت کیفیت در ورق آهنی استفاده شده در ساخت خودرو، باعث اختلاف کیفیت قابل توجهی بین خودروهای داخلی و خارجی شده است؛ مخصوصاً که خودروهای داخلی در بخش‌های دیگر هم ضعف‌های قابل توجهی دارند و از نظر طراحی، امکانات آسایش کاربران، ایمنی سرنشینان و دیگر موارد هم ضعف دارند. همین نکته باعث شده است در یک برآیند کلی، کیفیت خودروهای ایرانی همواره مورد انتقاد بعضی از مصرف‌کنندگان باشند.
انتشار مطالب این سایت با ذکر منبع و درج لینک آزاد است.
نظرات کاربران (0)