آشنایی با کاربرد انواع میلگرد در ساختمان

میلگرد یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در صنعت ساختمان‌سازی است که از آن برای افزایش مقاومت کششی و فشاری سازه استفاده می‌شود. میلگردها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند...

• نویسنده: سمیرا افشار
• 1403/01/11 - 19:17
• دانشنامه
• 0 نظر

آهن پرایس: میلگرد از کاربردی‌ترین مقاطع فولادی است که در بسیاری صنایع ازجمله صنعت ساختمان‌سازی تحت عنوان آرماتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگرد در واقع یک نوع پروفیل طویل با سطح مقطع توپر است که بیشتر برای افزایش مقاومت کششی دیوار و بقیه اجزای ساختمان به‌کار می‌رود. به‌طور کلی میلگرد‌ها به دو دسته ساده و آجدار تقسیم می‌شوند که هر کدام از این دسته‌بندی‌ها در ساختمان‌سازی کاربری خاصی دارد. میلگرد‌ها علاوه بر ظاهر، از نظر شکل و جنس و سایز دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آن بیشتر می‌پردازیم.

• میلگرد نرمال

میلگرد نرمال در مقایسه با دیگر میلگرد‌ها دارای طول کمتری بوده(کمتر از 12 متر) و از نظر شکل ظاهر با دیگر میلگردها تفاوتی ندارد. به‌طور کلی طول این میلگرد در حدود 3.2 تا 11.8 متر است و به صورت شاخه‌ای یا کلافی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد میلگرد نرمال برای ساخت تیرچه بلوک، خرپا، تیرچه بوده و البته در بتن‌ریزی کف سازه‌ها از آن استفاده می‌شود. میلگرد نرمال در هر عضوی از سازه به‌کار رود سبب می‌شود که مقاومت کششی آن به نحوه چشمگیری افزایش پیدا کند و این مورد می‌تواند در حفظ سازه در مقابل نیرو‌هایی مانند زلزله بسیار موثر باشد. نکته قابل توجه اینکه این میلگرد قیمت مناسبی داشته و عواملی که می‌تواند در قیمت نهایی آن موثر باشد شامل هزینه مواد اولیه و عرضه و تقاضا است.

• میلگرد بستر

میلگرد بستر در اجرا شامل دو میلگرد موازی شکل بوده که فاصله آنها از یکدیگر به طول 3 متر است. علاوه بر آن فاصله عرضی این دو میلگرد طبق ضوابط مهندسی و ابعاد سازه متفاوت است ولی در اغلب سازه‌ها این مقدار حدود 5.5 ،11 و 15 سانتیمتر خواهد بود. از این میلگرد بیشتر برای مقاومت در برابر نیروهای تنشی و خمشی استفاده می‌شود و این سبب افزایش استحکام سازه در برابر نیروی زلزله می‌شود. به‌طور خلاصه میلگرد قیمت و تعیین قیمت آن به عواملی نظیر وزن و طول آن بستگی دارد و به نسبت طول و وزن میلگرد قیمت نهایی آن تعیین می‌شود.

• میلگرد زیگزاگ

این نوع میلگرد در بین تولیدکنندگان با نام خرپا نیز شناخته می‌شود و از دو نوع میلگرد ساده و آجدار که به وسیله جوش به یکدیگر اتصال داده می‌شود، تولید می‌گردد. نقش میلگرد زیگزاگ در سازه در جهت استحکام سقف و مقاومت کششی سازه است و اجرای آن در سازه‌ها جزو ضوابط بسیار مهم مهندسی تلقی می‌شود.

میلگرد زیگزاگ معمولا از سوی شرکت‌های سازنده به صورت پیش‌ساخته موجود هستند که نسبت به نوع خام میلگرد قیمت مناسب‌تری دارد. در گذشته اصلی‌ترین کاربرد میلگرد زیگزاگ یا خرپا در تیرچه بتنی بود اما امروزه به لحاظ مقاومت بسیار خوب در مقابل نیروی کششی و فشاری از آن در سایر قسمت‌های سازه استفاده می‌شود. از کاربرد‌های میلگرد زیگزاگ می‌توان در ساخت پل‌ها و زیرگذر‌ها و انبار‌های با متراژ بالا اشاره کرد.

• میلگرد رکابی

میلگرد رکابی نوعی میلگرد U شکل است که طی فرایندی با دستگاه‌های مخصوص خم می‌شود. کاربرد میلگرد رکابی در سازه‌های بتنی و فلزی برای تنظیم فاصله بین دو شبکه آرماتور است. از دیگر کاربرد‌های میلگرد رکابی می‌توان به کاربرد آن‌ها در قالب‌بندی دیوارها به عنوان تکیه‌گاه اشاره کرد و این سبب می‌شود مقاومت کششی دیوار تا حدود زیادی بالا رود.

توجه داشته باشید که از میلگرد رکابی، جهت افزایش مقاومت دیوارهای برشی همراه با قلاب سنجاقی استفاده می‌شود. این میلگرد قیمت متفاوتی دارد چرا که به دو صورت خام و پیش‌ساخته عرضه می‌شود؛ نوع پیش ساخته آن در تسریع روند پروژه می‌تواند تأثیر فراوانی داشته باشد.

• میلگرد خاموت

از دیگر کاربرد‌های انواع میلگرد می‌توان به میلگرد خاموت اشاره کرد که نقش مهمی در حفظ سازه دارد. خاموت‌ نوعی میلگرد خم شده است که از المان‌های طویل و قائم اطراف خود محافظت می‌کند. به عبارت دیگر خاموت یک نوع میلگرد عرضی با فواصل مشخص است که برای حفظ بدنه سازه در برابر نیروهای برشی و پیچشی به‌کار می‌رود.

توجه داشته باشید که میلگرد خاموت به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و از میلگردهای آجدار به شکل مستطیل یا رکابی به صورت U یا L ساخته می‌شوند. در بعضی مواقع این مدل میلگرد قیمت نوسانی دارد و دلیل آن را می‌توان به تقاضای زیاد و گران شدن مواد اولیه ارتباط داد ولی در کل نوع پیش‌ساخته میلگرد خاموت در مقایسه با نوع خام می‌تواند دارای توجهیه اقتصادی بهتری باشد.

• میلگرد راستا

میلگرد راستا که با نام میلگرد سیتکا نیز شناخته می‌شود برای افزایش مقاومت کششی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد و از آن می‌توان برای افزایش جبران مقاومت اعضای سازه استفاده کرد. شکل میلگرد راستا به نحوی است که دارای دو انتها برجسته است و نسبت طول زاویه 90 درجه دارد. از میلگرد راستا علاوه بر دیوار‌ها در تیرچه‌ها هم استفاده می‌شود؛ از کاربرد‌های دیگر آن می‌توان در پل سازی، زیرگذر و سوله‌سازی اشاره کرد.

 ابعاد و سطح مقطع میلگرد راستا طبق ابعاد پروژه و ضوابط مهندسی متفاوت است اما به‌طور ویژه تعداد آن بر حسب نقشه‌های مهندسی تعیین می‌شود. این شکل از میلگرد قیمت و هزینه نهایی آن طبق طول، وزن و نوع میلگرد مشخص می‌شود و البته خم کردن آن با دستگاه‌های مخصوص توسط افراد متخصص می‌تواند هزینه ارزش افزوده‌ای داشته باشد.

• میلگرد ادکا (اتکا)

میلگرد ادکا در سازه‌های بتنی و فلزی با هدف افزایش مقاومت برشی به‌کار می‌رود؛ البته میلگرد ادکا در برابر نیروهای کششی نیز کارایی بسیار خوبی دارد ولی اساس استفاده از آن بیشتر برای مهار و مقاومت در برابر نیروی برشی است. این میلگرد علاوه بر ساختمان‌سازی در پل‌سازی و ساخت اتاقک‌های بتنی پیش‌ساخته نیز کاربرد دارد.

میلگرد ادکا بیشتر به‌صورت پیش‌ساخته تولید و عرضه می‌شود و این نوع در تسریع انجام پروژه نقش بسزایی دارد. یکی از کاربرد‌های این نوع میلگرد در اتصال تیر سقف به تیرچه است که بیشترین استفاده را دارد؛ به‌طور کلی از مزایای استفاده از میلگرد ادکا می‌توان به کاهش ارتعاشات برشی و کششی و حفظ سازه در مقابل این نیرو‌ها اشاره کرد. این میلگرد قیمت مناسبی دارد چرا که عرضه آن در بازار به اندازه کافی موجود است و قیمت نهایی آن معمولا نوسانات چشمگیری ندارد.

• میلگرد سردار

میلگرد سردار یکی از پرکاربرد و مهم ترین نوع میلگرد است که در ساختمان‌های فلزی و بتنی به‌کار برده می‌شود. نکته قابل توجه اینکه در یک سر یا دو سر این میلگرد کلاهک‌هایی با اندازه و فرم مخصوص وجود دارد که سبب می‌شود میلگرد برای اتصال تیر به ستون، عملکرد بهتری از خود نشان دهد.

این نوع میلگردها در مواقع استفاده از مقاطعی با زاویه خمش ۹۰ یا ۱۳۵درجه در پی‌سازی سازه‌های بتنی و فلزی به‌کار می‌رود. میلگرد سردار یا کلاهکدار امروزه در پروژه‌های سدسازی و پل‌سازی کاربرد فراوانی دارد و بیشتریک کاربرد هم برای مقاومت در برابر کششی و فشاری است. این میلگرد قیمت مناسبی داشته و به‌طور کلی قیمت این میلگرد براساس روش ساخت؛ نوع میلگرد کلاهکدار و طول آن تعیین می‌شود.

• میلگرد حرارتی

کاربرد این نوع میلگرد بیشتر در قسمت کششی سازه است و معمولا در دیوار‌های باربر و غیرباربر و فونداسیون جهت افزایش مقاومت کششی به‌کار می‌رود. میلگرد حرارتی این مزیت را دارد که از ترک خوردگی بتن جلوگیری کند و علاوه بر آن در مقاومت فشاری بتن نیز دارای تاثیرات مثبتی است.

اینکه از چه نوع میلگرد حرارتی در پروژه‌ها استفاده شود بیشتر به عواملی نظیر مقیاس پروژه و بار وارده بر آن بستگی دارد و معمولا در هر متر مربع از مقدار خاصی میلگرد حرارتی استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که به‌طور معمول از میلگرد با قطر 5 تا 6 میلی متر در پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود، اما قطر 4 میلی متر تا قطر بزرگ‌تر از 6 میلی‌ متر نیز قابل اجراست و این مورد بر حسب نیازسنجی است که توسط مهندسان پروژه به آن پرداخته می‌شود.

• میلگرد تقویتی

میلگرد تقویتی همانطور که از نام آن پیداست به منظور مقاوم‌سازی سازه‌های بتنی و فلزی به کار می‌رود و اساسا در فونداسیون و دیوار‌های باربر و غیرباربر سبب افزایش مقاومت کششی و تا حدودی فشاری می‌شود. به‌طور کلی اگر مهندس سازه تشخیص دهد که یک قسمت از سازه نیاز به تقویت دارد از میلگرد تقویتی برای افزایش نیروی کششی استفاده می‌شود.

طبق ضوابط و آیین نامه نظام مهندسی تقویت نیروی کششی در همه سازه‌ها ضروری است و بر این اساس امروزه در اغلب پروژه‌های ساختمانی، پل سازی، سد‌سازی از میلگرد تقویتی استفاده می‌شود. تعداد این نوع میلگرد‌ها بر حسب مقیاس پروژه متفاوت است اما به‌طور کلی تعداد آن طبق نقشه‌های مهندسی قابل احتساب است و طبق نظر مهندسان برآورد می‌شود. میلگرد قیمت مناسب تقویتی عمدتا بر حسب نوع، طول و وزن آن تعیین می‌شود؛ البته مسائلی مانند تورم و تقاضای زیاد می‌تواند در قیمت نهایی میلگرد تقویتی نوساناتی ایجاد کند. این میلگرد قیمت نوسانی نسبت به تورم و افزایش قیمت مواد اولیه دارد.

• میلگرد ترانس

میلگردهای ترانس یا میلگرد کششی از دیگر موارد پرکاربردی است که به منظور افزایش مقاومت کششی سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع میلگرد نسبت به سایر میلگردها ظاهری صاف و صیقلی‌تر دارد و همین مورد سبب شده که با بتن به راحتی تماس پیدا کند و از ترک خوردگی آن جلوگیری نماید. میلگرد ترانس دارای سایزبندی متنوعی بوده و بطول کلی اندازه آن بین 6 الی 100 میلیمتر است که در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. توجه داشته باشید که میلگرد ترانس از مقاومت، شکل ظاهری و دوام بسیار خوبی برخوردار است و این سبب شده از آن در اغلب پروژه‌های عمرانی و صنعتی استفاده شود. این نوع میلگرد قیمت مناسبی داشته وبر اساس نوع میلگرد، طول و وزن آن نوسان قیمت دارد.

در ادامه می‌توانید این مقاله را نیز مطالعه کنید:انواع ورق آهن و کاربرد آن ها

همانطور که در سطور بالا اشاره شد انواع مختلفی از مشتقات میلگرد ساده و آجدار در بازار موجود است که هر یک بنا به ویژگی‌های ظاهری، جنس، استاندارد تولید و سایز در صنایع مختلف و بخش‌های مختلف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انتشار مطالب این سایت با ذکر منبع و درج لینک آزاد است.