انواع ورق آهن و کاربرد آن‌ها

ورق‌های آهن از نظر نوع تولید به دو دسته ورق‌های نورد گرم و ورق‌های نورد سرد تقسیم می‌شوند. ورق‌های نورد گرم ضخیم‌تر و مقاوم‌تر هستند و در ساخت و ساز و تولید لوله و پروفیل کاربرد دارند. ورق‌های نورد سرد نازک‌تر و انعطاف‌پذیرتر هستند و در تولید لوازم خانگی و خودروسازی استفاده می‌شوند...

• نویسنده: سمیرا افشار
• 1403/01/11 - 18:05
• دانشنامه
• 0 نظر

  آهن پرایس: ورق‌ آهن یا ورق فولاد از جمله پرکاربرد ترین محصولات فولادی است که با استفاده از آلیاژ آهن تولید می‌شود. این ورق‌ها در ابعاد و ضخامت‌های متنوعی تولید شده و بر این حسب کاربرد مختلفی دارند. در این مقاله به شرح انواع ورق آهن و کاربرد آن‌ها می‌پردازیم . گفتنی است فرایند تولیدورق آهن نورد نامیده می‌شود و ورق‌ها عمدتا به دو روش نورد گرم و نورد سرد به تولید می‌رسند. هر یک از این روش‌ها بر حسب نوع ورق دارای معایب و مزیت‌هایی است که در کیفیت و قیمت ورق آهن تاثیر مستقیم دارد.

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه یکی از پرکاربردترین ورق‌های فولادی است که به ورق گرم هم شناخته می‌شود و در صنایع‌ مختلف به‌کار می‌رود. این ورق آهن طی فرایند نورد گرم تولید شده و به همین سبب از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و قابلیت انعطاف‌پذیری مطلوبی دارد. از مشخصه‌های ورق سیاه می‌توان به ضخامت آن اشاره کرد که به سبب کارایی بسیار بالا در ضخامت 1.5 تا 100 میلیمتر تولید و عرضه می‌شود. نکته قابل توجه این است که به دلیل استفاده از لایه اکسید رنگ این ورق‌ها سیاه می‌شود به همین دلیل به آن ورق سیاه می‌گویند.

ورق‌های سیاه دارای تنوع بسیار بالایی هستند و اساس تولید آن برای کاربرد‌های مختلفی است که در ادامه به انواع آن می‌پردازیم.

ورق ST37 چیست؟

ورق سیاهST37 که با نام فولاد نرمه در بین تولیدکنندگان نیز شناخته می‌شود به سبب وزن و مقاومت بسیار بالایی که دارد بیشتر در ساختمان‌سازی به‌کار می‌رود. در ساخت ورق سیاه ST37 از کربن با درصد پایین تری استفاده می‌شود و این مورد در انعطاف پذیری و مقاومت ورق تاثیر بسیار مطلوبی دارد. قیمت ورق‌ آهن ST37 بر حسب ضخامت و وزنی که دارد متغیر است ولی به‌طور کلی به نسبت کیفیت و کارایی بسیار بالا دارای قیمت مطلوبی است. از ویژگی‌های بسیار خوب این نوع ورق می‌توان به خاصیت جوش‌پذیری مطلوب اشاره کرد. 

 ورق ST37 شیت کارخانه غالبا در ابعاد 1* 2 متر, 1.25* 1.5 متر؛ 1.5 *3 متر و 6*1 متر تولید می‌شود و رول کارخانه هم عمدتا در عرض 100 سانتیمتر، 125 سانتیمتر و 150 سانتیمتر به تولید می‌رسد.

مهمترین کاربرد ورق ST37

همانطور که گفته شد ورق‌ آهنST37دارای مقاومت و کیفیت بالایی است و جوش‌پذیری و انعطاف‌پذیری بسیار خوبی دارد که این ویژگی‌ها سبب شده است از این ورق‌ها در صنعت‌های زیر استفاده شود:

•  ساختمان‌سازی
• تولید نبشی و تیرآهن در ضخامت‌های مختلف
• تولید مقاطع فولادی
• تولید قطعات صنعتی
• ساخت بدنه در خودروسازی
  
  

ورق ST52 چیست؟

ورق ST52 نیز مانند ورق آهن ST37 طی فرایند نورد گرم و از ضخامت ۳ تا ۱۰۰ میلیمتر تولید و به بازار عرضه می‌شود. نکته قابل توجه اینکه در ساخت این نوع ورق از سیلیسیم و منگنز با درصد بالایی استفاده می‌شود به همین سبب در مقابل پیچش و خمش مقاومت بالایی دارد. مقاومت این نوع ورق در حدود 520 مگاپاسکال است از همین رو در بسیاری از محصولات صنعتی به عنوان اسکلت اصلی به‌کار برده می‌شود. گفتنی است ورقST52به صورت رول و شیت و در ابعاد 2 متر در 6 متر، 2 متر در 8 متر، 2 متر در 12 متر و 2 متر در 14 متر تولید می‌شود.

کاربردهای ورق ST52

از ورق سیاهST52به سبب مقاومت بالا عمدتا در اسکلت‌های بسیاری از سازه‌ها استفاده می‌شود، از دیگر کاربردهای این ورق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت و تولید ریل قطار
• استفاده در اسکلت پل و سدسازی
• شاسی ماشین آلات سنگین
• ساخت مخازن و انواع تانکر
• تولید تجهیزات و اسکلت بالابر

گفتنی است قیمت  ورق آهن ST52 یا ST37بر حسب ضخامت، ابعاد و وزن آن محاسبه می‌شود و البته نوع فروش بر حسب شیت یا رول نیز می‌تواند در قیمت نهایی آن موثر باشد.

ورق گالوانیزه چیست؟

ورق گالوانیزه که با نام آهن گالوانیزه و ورق سرد نیز شناخته می‌شود از ورق‌های آهن پرکاربرد است که دارای کیفیت و کارایی فراوانی هستند. این ورق طی فرایند نور سرد تولید و به بازار عرضه می‌شود. ورق گالوانیزه به سبب مقاومت و شکل پذیری خوبی که دارد در پیشبرد بسیاری از صنعت‌ها نقش شاخصی دارد و از ویژگی‌های بسیار بارز آن می‌توان به انعطاف پذیری مطلوب و ضدزنگ بودن آن اشاره کرد. قیمت ورق آهن گالوانيزه به نسبت ابعاد و ضخامت ورق تعیین می‌شود.

کاربردهای ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیز به سبب مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ زدگی و خورندگی بیشتر جهت ساخت تجهیزاتی به‌کار می‌روند که باید در مقابل رطوبت و عوامل جوی مقاوم باشند. به‌طور کلی از کاربردهای این ورق موارد زیر را می‌توان نام برد.

• ساخت کابینت
• ساخت انواع مخازن
• ساخت تجهیزات صنعتی
• تولید قطعات صنعتی
• پوشش حفاظتی
  
  

ورق اسیدشویی چیست؟

از دیگر ورق‌های پرکاربرد و مقاوم می‌توان به ورق اسیدشویی اشاره کرد که تنوع بسیار بالایی دارند. پایه تولید ورق اسیدشویی در واقع ورق سیاه است به همین دلیل در هنگام تولید دارای لکه‌های است که برای تمیز کردن آن باید از محلول اسید استفاده کرد، به همین دلیل آن را ورق اسید شویی می‌نامند. توجه داشته باشید که محلول اسیدی به مقاومت و کیفیت ورق آسیبی وارد نمی‌کند و این شست‌وشو بیشتر برای از بین بردن اکسید آهن و سایر ناخالصی‌های مضر است.

کاربرد ورق اسیدشویی

ورق اسید شویی همانطور که گفته شد از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل از آن در صنعت لوله‌سازی و اتومبیل‌سازی به‌طور ویژه استفاده می‌شود. از دیگر کاربرد‌های این ورق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

•  ساخت تجهیزات ساختمانی
• ساخت لوله‌های انتقال آب و گاز
• ساخت بدنه خودرو
• ساخت تجهیزات پتروشیمی
• ساخت مخازن در مقیاس‌های بزرگ

قیمت ورق آهن اسیدشویی به عواملی نظیر نحوه تولید و برند تولیدکننده و ابعاد آن بستگی دارد. معمولا به نسبت اینکه ابعاد و ضخامت این ورق بالاتر باشد قیمت آن نیز افزایش می‌یابد ولی به طور کلی این قیمت در مقایسه با نوع وارداتی آن مناسب‌تر است.

ورق رنگی چیست؟

ورق رنگی نوعی ورق گالوانیزه است که به سبب افزایش کیفیت و کارایی آن را رنگ می‌کنند. این ورق‌ها درواقع یک نوع پوشش بسیار مناسب از جنس زینک اکساید دارند که لایه‌های بیرونی را در برابر عوامل محیطی و ازجمله رطوبت و گرما حفظ می‌کند. این ورق معمولا با توجه به سفارشات صنایع مختلف ضخامتی متفاوت دارد اما معمولا با ضخامت بین 0.2 تا 0.7 میلی متر تولید و عرضه می‌شود. قیمت ورق آهن رنگی بر حسب ضخامت، نوع فروش (شیت یا رولی) و ابعادی که دارد متغیر است؛ هر چه ضخامت و ابعاد آن بالا تر باشد قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.

کاربردهای ورق رنگی

ورق رنگی به دلیل استحکام و مقاومت بسیار خوبی که دارد بیشتر در شرایطی به‌کار می‌رود که در مقابل عوامل جوی و رطوبت مقاوم باشند. کابرد این ورق امروزه در بیشتر صنعت‌ها مشخص است اما به‌طور ویژه بیشتر درصنایع مانند مخزن سازی، صنایع فلزی، ساختمان‌سازی و همچنین حمل و نقل و ساخت کانکس از این نوع ورق استفاده می‌شود.

ورق روغنی چیست؟

ورق روغنی همان ورق سرد فولادی است که به ورق روغنی تبدیل می‌شود. ورق‌های سیاه که ضخامت‌هایی بین 1.5 تا 100 میلیمتری دارند در طی فرایند نورد سرد ضخامت آن‌ها کاهش می‌یابد سپس سطح آن را روغن کاری می‌کنند و طی این مراحل ورق روغنی تولید می‌شود. ضخامت ورق‌ روغنی 0/3تا 3 میلی متر است ولی ابعاد آن بر حسب نیاز بازار می‌تواند عددی متغیر داشته باشد.

کاربرد ورق روغنی

ورق روغنی در ساختمان‌سازی کاربرد بسیار گسترده‌ای دارد که تولید انواع میلگرد، انواع لوله و پروفیل تنها بخشی از آن است. ورق‌های روغنی به سبب ضخامت 3/0 تا 3 میلیمتر به راحتی قابل انعطاف هستند و همین مورد سبب شده است که برای صنعت قالب سازی از آن استفاده شود. پوشش روغن‌کاری شده این ورق‌ها این مزیت را با خود دارد که بدنه خارجی را در مقابل رطوبت و زنگ زدگی حفظ کند. توجه داشته باشید که این ورق‌ها در صنعت خودرو سازی نیز کاربرد ویژه‌ای دارد ازجمله در این مورد می‌توان به بدنه ماشین آلات سنگین اشاره کرد.

ورق آجدار چیست؟

ورق آجدار درواقع یکی دیگر از ورق‌هایی است که از جنس ورق سیاه در طی فرایند نورد گرم تولید و به بازار عرضه می‌شود. این نوع ورق از نظر مقاومت و کیفیت درجه بسیار بالایی دارد به‌طوری که امروزه در صنعت خودروسازی از آن استفاده‌ گسترده‌ای می‌شود. قیمت ورق آهن آجدار بر حسب ضخامت 1.5 تا 10 میلیمتری و علاوه بر آن بر حسب ابعاد 1*2 یا 1.5 در 6 تعیین می‌شود. به نسبت هر چه ضخامت و ابعاد آن بالاتر باشد قیمت آن نیز بیشتر افزایش می‌یابد.

کاربرد ورق آجدار

ورق آجدار در دو نوع فابریک و پرسی تولید می‌شوند که هر دو آن به دلیل کیفیت و مقاومت کششی و فشاری مناسب در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ورق‌های آجدار در ساختمان‌سازی هم کاربرد فراوانی دارد و از دیگر کاربدرهای آهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ساخت کف آسانسور
• ساخت پله‌های فلزی
•  ساخت کف پل‌های فلزی
•  استفاده در بدنه سد سازی
• ساخت اتاقک‌های فلزی

ورق آلیاژی چیست؟

این نوع ورق‌ها از جنس آهن و ترکیبات دیگر بوده که در طی نورد گرم و نورد سرد تولید و به بازار عرضه می‌شود. به نسبت اینکه آهن با چه عنصری ترکیب شود می‌تواند دارای مقاومت کششی و فشاری متفاوتی باشد. به‌طور کلی زمانی که آهن با عناصری دیگر تولید شود مقاومت کششی ورق بالا می‌رود. قیمت ورق‌ آهن آلیاژی معمولا بر حسب ضخامت و ابعادی که دارد متغیر است؛ البته مسائلی نظیر کاربرد آن نیز می‌تواند دارای تاثیراتی بر قیمت ورق داشته باشد. این ورق‌ها معمولا در بازار با ضخامتی بین 1 تا 150 میلیمتر و عرضی بین1000 تا 1500 میلیمتر دارند.

کاربرد ورق آلیاژی 

این ورق‌ها بنا به ضخامت و ابعادی که دارند می‌توانند دارای کاربرد‌های مختلفی باشند. به‌طور کلی به سبب مقاومت فشاری این ورق‌ها از آن در صنعت ساختمان‌سازی و ساخت هواپیما استفاده می‌شود. البته نوع غیرفولادی این ورق دارای کاربرد‌های جداگانه‌ای است و بیشتر از آن در ساخت مخزن‌ها با حجم و فشار کم استفاده می‌شود. ورق آلیاژی فولادی در مقابل نیرو‌های کششی و
فشاری دارای مقاومت بسیار بالایی است و این مورد سبب شده که در ساخت بسیار از قطعه‌های صنعتی کاربرد داشته باشد​​​​​​.

ورق استنلس استیل چیست؟

این ورق آهن دارای تنوع بسیار بالایی است اما به‌طور کلی طی فرایند نورد گرم و نورد سرد از عناصر آهن، کروم و نیکل ساخته می‌شود. از ویژگی‌های این ورق می‌توان به مقاومت کششی بسیار خوبی که دارد اشاره کرد و این مورد سبب شده در بسیاری از صنایع مانند مخزن‌سازی مورد استفاده قرار گیرد. قیمت ورق آهن استنلس استیل یا ضدزنگ در مقایسه با نمونه‌های وارداتی بسیار مناسب‌تر بوده و از کیفیت برابری برخوردار هستند. ابعاد معمول ورق‌های استنلس استیل عبارتند از ضخامت از 0.4 میلیمتر تا 6.0 میلیمتر عرض: 1000 میلیمتر، 1219 میلیمتر، 1500 میلیمتر و 2000 میلیمتر، البته این ابعاد می‌تواند بر حسب نیاز صنایع‌های خاص متغیر باشد.

کاربرد ورق استنلس استیل

این ورق در دو نوع دکوراتیو و صنعتی تولید می‌شود که هر کدام دارای کاربرد‌های خاص خود هستند. از نوع صنعتی آن بیشتر در ساخت انواع مخزن‌های بزرگ، لوله درزدار و یراق آلات استفاده می‌شود. نوع دکوراتیو دارای کاربرد‌هایی مانند تولید وسایل تزئینی و نماکاری است و نسبت به نوع صنعتی کاربرد محدودتری دارد. نکته قابل توجه اینکه از این ورق‌ها به سبب کیفیت و شکل‌پذیری بسیار مناسب در ساختمان‌سازی استفاده گسترده‌تری می‌شود.

ورق A283 چیست؟

ورق A283 یکی دیگر از پرکابردترین نوع ورق‌های آهن محسوب می‌شود که در بسیاری از صنایع از جمله مخزن‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ورق‌ها دارای خاصیت فرم‌پذیری و جوش‌پذیری بسیار خوبی هستند به همین دلیل از آن برای ساخت مخرن‌های با مقیاس و حجم بالا استفاده کنند. قیمت ورق آهن A283 بر حسب ضخامت و ابعاد و نوع فروش( شیتی یا رولی) است و به نسبت سایر ورق‌های آهن از نظر قیمت نوسان‌های کمتری دارد. ضخامت این ورق بین 6 الی 65 میلیمتر است و دیگر ابعاد آن معمولا طبق نیازسنجی بازار و دیگر صنایع متغیر بوده و بر اساس آن تولید می‌شود.

کاربردهای ورق A283

همانطور که گفته شده این ورق آهن به سبب داشتن ویژگی فرم پذیری بسیار در صنعت مخزن سازی استفاده می‌شود. این ورق‌ها برای ساخت دستگاه‌های صنعتی و برای پوشش بسیاری از قطعات صنعتی نیز کاربرد دارد. در صنعت ساختمان‌های اسکلت فلزی هم از ورق آهن A283 استفاده‌های زیادی می‌شود و دلیل آن مقاومت بسیار خوب در برابر نیروی کششی است که مورد توجه سازندگان قرار گرفته است.

ورق A516 چیست؟

 ورق A516 مانند ورق A283 از کارایی بسیار بالایی برخوردار است و امروزه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تولید این ورق از مقدار مشخصی فسفر، گوگرد، منگنز و سیلیسیوم استفاده شده است که در مقاومت کششی این محصول تاثیر مثبتی دارد.

این نوع ورق دارای انعطاف‌پذیری بسیار مناسبی است و بیشتر در صنایع تراشکاری از آن استفاده می‌شود. ورق A516 ضخامتی بین 4 الی 15 میلیمتر دارد اما بر حسب نیاز دیگر صنایع با ضخامت 8 الی 50 نیز تولید می‌شود. قیمت ورق آهن A516 بر حسب ضخامت و ابعادی که دارد تعیین می‌شود البته مسائلی مانند تقاضای زیاد و کمبود تولید می‌تواند بر قیمت نهایی آن تاثیر گذار باشد.

ورق‌های آلیاژی A516 در ۴ نوع مختلف تولید می‌شوند:

• ورق آلیاژی A516 با گرید ۵۵

• ورق آلیاژی A516 با گرید ۶۰
• ورق آلیاژی A516 با گرید ۶۵
• ورق آلیاژی A516 با گرید ۷۰
  
   

  کاربردهای ورق A516

  یکی از کاربردهای ویژه ورق A516 علاوه بر ساختمان‌سازی در صنعت کشتی‌سازی است. از این ورق‌ها به سبب داشتن شکل‌پذیری مناسب و مقاومت بالا در برابر رطوبت، در دیواره داخلی کشتی استفاده می‌شود. ورق A516 در ساخت مخازن تحت فشار و مبدل‌های حرارتی کاربرد فراوانی دارند.

  در ادامه می‌توانید این مقاله را نیز مطالعه کنید:تفاوت های پروفیل سنگین و پروفیل سبک

همانطور که اشاره شد ورق‌های آهن دارای تنوع زیادی هستند و پیشبرد بسیاری از صنایع به آن‌ها متکی است. این ورق‌های آهن بنا به جنس و ضخامت، روند و استاندارد تولید دارای کاربرد‌های اختصاصی هستند و هرکدام مزیت‌های خاص خود را دارند؛ در این مقاله به پرکاربردترین نوع ورق‌ها پرداخته شد.

انتشار مطالب این سایت با ذکر منبع و درج لینک آزاد است.